ค่า LD50 คืออะไร

ค่า LD₅₀ คือ การวัดความรุนแรงของสารเคมีกำจัดแมลง ใช้หน่วย LD₅₀ (Lethal dose 50%) เป็นหน่วยเปรียบเทียบ หมายถึง จำนวนสารเคมีบริสุทธิ์ 100% (หน่วยเป็นมิลลิกรัม/กิโลกรัม ของน้ำหนักหนูทดลอง) ซึ่งมีผลทำให้หนูทดลอง 100 ตัว มีโอกาสตายประมาณ 50 ตัว เมื่อป้อนสารเคมีชนิดนั้นเข้าทางปาก

วิธีการเปรียบเทียบกับคน ถ้าเราตั้งสมมติฐานว่า อันตรายของสารเคมีนั้นๆ มีผลต่อคนเท่ากับหนู (ซึ่งในความเป็นจริงอาจไม่ถูกต้องเพราะคนเป็นสัตว์คนละชนิด)
โดยถ้าคนหนัก 55 กก. โอกาสที่จะตายมี 50% กินสารเคมีนั้น 55 เท่าของค่า LD₅₀ ซึ่งสารพิษเหล่านี้จะมีผลต่อเด็กรุนแรงกว่าผู้ใหญ่ เพราะน้ำหนักเด็กน้อยกว่าผู้ใหญ่

และสารเคมีบริสุทธิ์ หมายถึง สารชนิดนั้นล้วนๆ 100% แต่สารเคมีที่ใช้ป้องกันกำจัดแมลงจะถูกเจือจางลงไปแล้ว โดยผสมน้ำหรือสารอื่น บางชนิดต้องผสมน้ำอีก 50 เท่า หรือบางชนิดอาจมีปริมาณสารออกฤทธิ์อยู่เพียง 0.1-1.0% เท่านั้น ซึ่งทำให้ความรุนแรงลดน้อยลงไปด้วย ในการดูตารางเปรียบเทียบ ถ้าตัวเลขค่า LD₅₀ น้อย แสดงว่ามีอันตรายสูง

สารเคมีป้องกันกำจัดปลวก

ชื่อสาร	LD50 (mg/kg)	สารในกลุ่ม
เชื้อรากำจัดปลวก	>5,000	โรคแมลง
Hexaflumuron	>5,000	สารยับยั้งการลอกคราบ
Sulfluramid	>5,000	Fluoroaliphatic sulfonamides
Diflubenzuron	4,640	สารยับยั้งการลอกคราบ
Imidacloprid	2,590	Chloronicotinyl
Sodium borate (Borax)	3,000	แร่ธาตุ
Permethrin	3,070	Pyrethroid สังเคราะห์
Chlordane	457-590	Chlorinated hydrocarbon
Fenvalerate	451	Pyrethroid สังเคราะห์
Bifenthrin	375	Pyrethroid สังเคราะห์
Cypermethrin	247	Pyrethroid สังเคราะห์
Chlorpyrifos	135	Organophosphate
Deltamethrin	128.5	Pyrethroid สังเคราะห์
Paris green (สารหนูเขียว)	22	แร่ธาตุ

อ้างอิง : ปลวก และการป้องกันกำจัด, รองศาสตราจารย์ ดร.สุทัศน์ สุบันประเสริฐ (ISBN 974-302-085-3)